'Die audit toonde onze veerkracht.'

Het gaat vooruit: na het Poperingse OLV Gasthuis vzw haalt het Wingense Amphora haar PREZO-keurmerk binnen*. Amphora verleent een brede waaier van zorgoplossingen: dagverzorging, crisisverblijf, kortverblijf, zorgflats én een geïntegreerd OCMW-dienstencentrum. Het PREZO-keurmerk geldt voor de residentiële dienstverlening in het woonzorgcentrum en het kortverblijf. Met veel dank voor de jarenlange verdienste van alle coördinatoren en medewerkers. We spraken 2 van hen: directeur Hans De Clerck en Marijke Gijsemans, coördinator innovatie en ontwikkeling. 

Pionier in pps én PREZO

Amphora was een pionier in publiek-private samenwerking, zegt Hans: ‘Door met de gemeente en het OCMW een structuur te vormen, waren we complementair in plaats van concurrentieel. De politiek was er nochtans niet rijp voor, naast juridische obstakels. Na veel tijd en leergeld gingen we toch van start. Bovendien behoren we tot GVO: de kracht van een woonzorggroep dus met behoud van onze eigenheid. Doordat Wingene een kleine gemeente is, een stabiele politiek kent en met 1 partner werkt, boek je veel sneller vooruitgang. We trekken sterk de kaart van de transmurale zorg: die hebben we hard nodig. En daar heeft COVID-19 ons erg op gewezen.’ 

Het hele PREZO-traject boekte al even snel vooruitgang. Ook Marijke was erbij van het begin: ‘We namen eerst deel aan de pilootprojecten en evalueerden de PREZO-tool. Nadien gingen we er zelf mee aan de slag over de hele groep. Ieder huis pakte het wel op zijn manier aan, maar de kernvisie bleef overal dezelfde. Heel eerlijk? Toen het systeem werd voorgesteld zaten we weleens met onze handen in het haar. Hoe gingen we dat allemaal in de praktijk uitwerken? Onze medewerkers aan tafel krijgen, de structuur in zelfevaluaties ontdekken, die taal eigen maken?

Stem van de bewoner

Er volgde een boeiend leerproces: ‘In de pilootsessies deden we zelfevaluaties systematisch en vooral binnen werkgroepen. Die waren niet altijd realistisch, dus pasten we onze dagelijkse werking aan. Alle coördinatoren doen PREZO-afnames op vaste tijdstippen. En elke afdeling stuurt een afvaardiging zodat er een intervisie ontstaat, we stilstaan bij de mens, wat we al verwezenlijkten en wat nog moet veranderen. We halen daar veel uit omdat niet iedereen andermans werking kent: zo kan je gerichte verbeterprojecten bepalen. We nemen PREZO sinds 2 à 3 jaar ook af bij onze bewoners maar niet zo gestructureerd. Dat is een grote meerwaarde. Medewerkers hebben soms een sterke visie maar die moet matchen.’

PREZO vertrekt vanuit de bewoner, aldus Hans: ‘We kenden bewoners- en familieraden, maar die leverden nooit die kritische blik op. Wij die het woord voerden in plaats van de bewoners: dat marcheerde niet. Zelfs naar familie toe: ook al werkten we per doelgroep, de opkomst bleef gering. Daarom bleven we zoeken om die stem van de bewoner te horen, je moet echt een methodiek vinden. Bij COVID-19 merkten we wel dat men als eerste geïnformeerd wou worden. Eigenlijk moeten we dat verder misbruiken bij wijze van spreken, om die betrokkenheid verder te vormen. Ook op vlak van mantelzorg, hoe mensen de levenscontinuïteit van vader of moeder zo mee garanderen.’  

Leren, bijsturen en borgen

PREZO is een verhaal van inspraakmogelijkheden vindt Marijke: ‘Dat zit soms in de kleine dingen: wenst de bewoner een bad of een douche, wil hij nog deelnemen aan de kaartclub…? We waren voor corona al op zoek naar een soort cultuuragenda voor gelijkgestemden, want sommige mensen kunnen niet altijd kiezen in welke living ze komen.’ Hans: ‘In die 150 man hier vind je als bewoner misschien wel 10 favorieten waar je graag mee optrekt. Of gelijkgezinden met wie je naar een concert in de kathedraal van Brugge wil. Die gelijkgezinden moet je soms zoeken, ook buiten je eigen afdeling. De dementieproblematiek maakt het wat complexer, maar er zijn altijd dingen die dat overstijgen.’

8 jaar PREZO werpt zijn vruchten af: ‘Als je de zin van een kwaliteitssysteem niet inziet maar focust op de continuïteit van de diensten, slaagt het niet. Het moet een motivatie zijn tot vooruitgang. Dat was onze vraag 8 jaar terug: geef een kompas waarmee we verder groeien en bloeien. In plaats van op je buikgevoel te werken met doodbloedende projectjes. In PREZO borg je de dingen. Ik ben 56 en dit is mijn eerste kwaliteitssysteem, maar ik ben 100% overtuigd van de professionele meerwaarde. We hadden een zware coronagolf in maart en april, maar ik was heel dankbaar dat onze coördinatoren de focus weer wilden op waar we mee bezig moeten zijn. Dat was dankzij PREZO. De audit kwam voor mij dus op een goed moment: hij toonde onze veerkracht.’ 

Kleine successen, grote bekroning

Het keurmerk is geen slot maar een erkenning. Marijke: ‘Ik ben blij dat het auditteam voelde waar Amphora voor staat, hoe we onze bewoners benaderen. 
Wat ik meeneem van de auditdag? Dat je soms moet stilstaan bij die al gerealiseerde kleine successen, die ‘bijzaken’, en zo meer feestmomentjes inlast. 
Qua clusters focusten we op de zorgafstemming, het horen van individuele bewoners vanaf de opname. We namen dat heel ruim en ontwikkelden een vragenlijst die we meenemen in de jaarlijkse enquête. Tijdens de eerste coronagolf legden we de focus snel naar onze bewoners.  Hoe konden we hen door die moeilijke periode loodsen? En hen opvangen toen er geen bezoek meer mocht? We kochten snel tablets en zochten andere communicatiemogelijk-heden.’

Amphora werkt aan de toekomst, net als PREZO. Hans: ‘We willen het verder promoten aan onze collega’s. Ook al werken we er 8 jaar mee, het is nu dat we het ten volle ervaren, met een keurmerk als kers op de taart. Dat raakt de roots van je organisatie. PREZO is echt Marijkes werkinstrument geworden. GVO koos ervoor om overal de functie diensthoofd bewonerszorg om te zetten naar coördinator innovatie en ontwikkeling. Die implementeert alles dat vernieuwt en de kwaliteit verhoogt.’ Marijke knikt: ‘4 jaar terug hebben we in alle GVO-huizen een traject opgezet om via intervisie en PREZO-begeleiding het fixatiearme beleid om te zetten naar vrijheidsbeleving. Door die ervaringen te delen zijn we sterker als groepering en bereiden de collega’s zich beter voor op hun keurmerk.’

Gerichte evoluties, geen revolutie

Ook voor collega’s buiten GVO heeft Marijke waardevolle woorden: ‘Laat je niet overdonderen, maak goede selecties in je zelfevaluaties en begin klein. Ga zo groeiend aan de slag: je gaat merken dat je doorheen 10 evaluaties al een rode draad vindt en je mooie projecten kan opstarten. Het is belangrijk om te kijken welke evaluaties je eerst afneemt, dus niet direct alles aanpakken.’ Hans: ‘Probeer het systeem te integreren in je bestaande structuur met werkgroepen, overlegmomenten… Maak gebruik van die structuur, zodat het geen schok is voor je mensen en ze het niet zien als extra ballast.’ Marijke: ‘Je mag trots zijn op wat je borgt, zodat medewerkers en bewoners telkens aanvoelen dat ze iets moois realiseerden. En dat ze dat samen deden.’

Interview: Denny Coussement, mei 2021

* WZC Amphora doorstond in maart 2021 met glans de externe audit van het woonzorgcentrum op basis van het PREZO Woonzorg keurmerk en het betrokken auditteam adviseerde Perspekt op basis van zijn bevindingen en vaststellingen tijdens de audit positief m.b.t. het uitreiken van het PREZO Woonzorg keurmerk. Vooralsnog is het even wachten op de administratieve afwikkeling daarvan, alvorens WZC Amphora effectief wordt opgenomen in het Prezo Woonzorg keurmerkregister.